Onderzoek naar de toegevoegde waarde en ongewenste effecten van intermediairs

Hetzelfde product van dezelfde leverancier via een intermediair voor € 150.000 aangeboden krijgen, terwijl de leverancier rechtstreeks € 50.000 in rekening brengt. Dit vormde de aanleiding voor de HIS om PPRC onderzoek te laten doen naar de rol van intermediairs: organisaties die namens publieke opdrachtgevers aanbestedingen uitvoeren. Uit de gehouden interviews blijkt dat kennis en kunde en het leveren van maatwerk de toegevoegde waarde van intermediairs bepalen. Tegelijkertijd kwam partijdigheid als ongewenst effect van intermediairs naar voren uit een analyse van meer dan 200 aanbestedingen. 

Het onderzoek bevatte zowel kwalitatieve als kwantitatieve analyses. De kwalitatieve analyse bestond uit 12 gehouden interviews met zowel intermediairs (2), aanbestedende diensten (2) als aanbieders (8). Daarnaast zijn voor een tweetal sectoren (verzekeringen en schoonmaak) honderden aanbestedingen geanalyseerd. Dat zijn zowel aanbestedingen waarbij intermediairs betrokken waren (afgeleid uit de aanbestedingsstukken zelf) als aanbestedingen waarbij in de aanbestedingsstukken geen aanwijzingen zijn gevonden voor betrokkenheid van intermediairs. 

Op basis van de geanalyseerde aanbestedingen konden statische analyses worden uitgevoerd, waarbij een verdacht patroon naar voren kwam: Intermediair X heeft in totaal 10 aanbestedingen uitgevoerd in onze steekproef van 224 aanbestedingen. Van de 10 aanbestedingen, werden 5 aanbestedingen gewonnen door aanbieder Y. Dit staat gelijk aan een win kans van 50% voor aanbieder Y, terwijl de win kans van aanbieder Y in de gehele steekproef gemiddeld 7.1% is. Dit verschil is statistisch onevenredig te noemen, wat duidt op partijdigheid. Andere ongewenste effecten, maar ook de toegevoegde van intermediairs vind je hier.